Bạn đang ấp ủ một chuyến du lịch nước ngoài đầu tiên? Hay bạn cần gia hạn “cuốn sổ thông hành” đã sắp hết hạn để chuẩn bị cho chuyến công tác quan trọng? Chắc hẳn, cụm từ “hộ chiếu” không còn xa lạ. Thế nhưng, giữa vô vàn thông tin, nhiều cô bác, anh chị vẫn còn băn khoăn: Hộ Chiếu Phổ Thông Trong Nước Là Gì? Nó khác gì với các loại hộ chiếu khác? Thủ tục làm có phức tạp không?
Đừng lo lắng! Bài viết này sẽ là “kim chỉ nam” chi tiết, giải đáp tất tần tật mọi thắc mắc của bạn một cách dễ hiểu nhất. Chúng tôi sẽ cùng bạn đi từ khái niệm cơ bản, hướng dẫn thủ tục chi tiết, chỉ ra những lỗi thường gặp và mách bạn những mẹo hay để quá trình làm hộ chiếu trở nên nhanh chóng, thuận tiện hơn bao giờ hết. Hãy cùng bắt đầu hành trình tìm hiểu về cuốn hộ chiếu quyền lực này nhé!
Hộ chiếu phổ thông trong nước là gì? Giải mã “giấy thông hành” quyền lực
Nói một cách đơn giản và gần gũi nhất, hộ chiếu phổ thông trong nước là gì? Đó chính là một loại giấy tờ tùy thân quan trọng do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp cho công dân Việt Nam, cho phép họ được xuất cảnh khỏi Việt Nam và nhập cảnh trở lại Việt Nam. Nó giống như “chứng minh thư quốc tế” của bạn vậy, xác nhận quốc tịch và nhân thân của bạn khi ở nước ngoài.
Theo quy định tại Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019, hộ chiếu phổ thông (tên tiếng Anh là Popular Passport) được cấp cho mọi công dân Việt Nam không thuộc trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh. Đây là loại hộ chiếu phổ biến nhất mà hầu hết chúng ta đều sử dụng cho các mục đích như du lịch, công tác, thăm thân, du học tự túc…
Để dễ phân biệt, bạn có thể tham khảo bảng so sánh nhanh các loại hộ chiếu hiện hành tại Việt Nam:
| Tiêu chí | Hộ Chiếu Phổ Thông (Bìa màu xanh tím than) | Hộ Chiếu Công Vụ (Bìa màu xanh ngọc bích) | Hộ Chiếu Ngoại Giao (Bìa màu nâu đỏ) |
|---|---|---|---|
| Đối tượng cấp | Mọi công dân Việt Nam. | Cán bộ, công chức, viên chức nhà nước… đi công tác nước ngoài. | Quan chức cấp cao của Đảng và Nhà nước, nhà ngoại giao… |
| Mục đích sử dụng | Du lịch, thăm thân, du học, công tác cá nhân… | Thực hiện nhiệm vụ chính thức của cơ quan nhà nước. | Thực hiện nhiệm vụ đối ngoại của quốc gia. |
| Thời hạn | 10 năm (cho người từ 14 tuổi); 5 năm (cho người dưới 14 tuổi). | 5 năm. | 5 năm. |
| Đặc quyền | Được bảo hộ lãnh sự theo quy định chung. | Có thể được miễn thị thực (visa) ở một số quốc gia theo hiệp định. | Được hưởng các quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, miễn visa tại tất cả các nước. |
Như vậy, khi bạn nghe ai đó nói về “làm passport đi du lịch”, họ đang đề cập chính xác đến hộ chiếu phổ thông. Hiện nay, Việt Nam đang cấp hai mẫu hộ chiếu phổ thông song song: hộ chiếu không gắn chip và hộ chiếu có gắn chip điện tử (e-passport), với độ bảo mật cao hơn và tạo thuận lợi cho việc xét duyệt nhập cảnh tự động tại một số quốc gia.
Ai được cấp hộ chiếu phổ thông trong nước?
Câu trả lời rất đơn giản: Mọi công dân Việt Nam có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đều có quyền được cấp hộ chiếu phổ thông.
Điều này có nghĩa là, chỉ cần bạn là công dân Việt Nam, không phân biệt độ tuổi, dân tộc, tôn giáo, nơi sinh, bạn đều có thể yêu cầu cấp hộ chiếu. Kể cả trẻ sơ sinh cũng có thể được cấp hộ chiếu riêng.
Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định rõ các trường hợp chưa được cấp giấy tờ xuất nhập cảnh, bao gồm những người đang bị tạm hoãn xuất cảnh vì lý do liên quan đến quốc phòng, an ninh, đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, hoặc đang có nghĩa vụ chấp hành bản án, quyết định của tòa án… Những trường hợp này được quy định cụ thể tại Điều 21 của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.
Hướng dẫn thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông trong nước chi tiết nhất 2025
Đây là phần quan trọng nhất mà nhiều người quan tâm. Quy trình làm hộ chiếu hiện nay đã được đơn giản hóa rất nhiều, đặc biệt với sự ra đời của hình thức làm hộ chiếu online. Dưới đây là các bước chi tiết bạn cần thực hiện.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ – Đầy đủ và chính xác là chìa khóa
Sự chuẩn bị kỹ lưỡng ở bước này sẽ giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian và công sức. Dù nộp trực tiếp hay online, bạn đều cần chuẩn bị:
- 01 Tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông (Mẫu TK01):
- Nếu làm trực tiếp: Bạn sẽ nhận và khai tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh.
- Nếu làm online: Bạn sẽ khai trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công.
- 02 ảnh chân dung mới chụp:
- Kích thước 4×6 cm, nền trắng.
- Mặt nhìn thẳng, đầu để trần, không đeo kính màu, tai và trán phải rõ.
- Ảnh phải được chụp trong vòng 6 tháng gần nhất. Đây là yêu cầu rất quan trọng để tránh bị trả hồ sơ.
- Căn cước công dân (CCCD) còn hiệu lực:
- Bạn cần mang theo bản gốc để đối chiếu khi làm thủ tục.
- Đối với hình thức online, CCCD của bạn phải là loại có gắn chip và còn hoạt động tốt.
- Hộ chiếu phổ thông cũ (nếu có): Đối với trường hợp đề nghị cấp lại hộ chiếu do hết hạn, bạn cần mang theo hộ chiếu cũ để cơ quan chức năng làm thủ tục hủy giá trị.
- Bản sao Giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh: Đối với người chưa đủ 14 tuổi.
Bước 2: Lựa chọn hình thức nộp hồ sơ – Trực tiếp hay Online?
Bạn có hai lựa chọn chính để nộp hồ sơ cấp hộ chiếu phổ thông.
Hình thức 1: Nộp hồ sơ trực tiếp
Đây là phương pháp truyền thống, phù hợp với những người không rành công nghệ hoặc CCCD chưa gắn chip.
- Nơi nộp hồ sơ: Phòng Quản lý Xuất nhập cảnh Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi bạn thường trú hoặc tạm trú.
- Quy trình:
- Đến địa chỉ trên, lấy số thứ tự.
- Điền vào Tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu (Mẫu TK01).
- Chờ đến lượt, nộp hồ sơ cho cán bộ tiếp nhận. Cán bộ sẽ kiểm tra thông tin, chụp ảnh (nếu cần) và lấy dấu vân tay của bạn.
- Nộp lệ phí theo quy định.
- Nhận giấy hẹn trả kết quả.
Lời khuyên từ chuyên viên: “Nếu nộp trực tiếp, bạn nên đi vào đầu giờ sáng các ngày trong tuần để tránh đông đúc. Hãy kiểm tra kỹ thông tin trên tờ khai trước khi nộp để không phải viết lại.”
Hình thức 2: Nộp hồ sơ online qua Cổng Dịch vụ công (Khuyến khích)
Đây là cách làm hộ chiếu hiện đại, tiện lợi và nhanh chóng, giúp bạn tiết kiệm thời gian đi lại. Để thực hiện, bạn cần có CCCD gắn chip và tài khoản trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
- Truy cập: Cổng Dịch vụ công Bộ Công an hoặc Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
- Quy trình các bước cơ bản:
- Đăng nhập: Sử dụng tài khoản Dịch vụ công Quốc gia của bạn. Hệ thống sẽ tự động xác thực với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
- Điền tờ khai online: Hầu hết thông tin cá nhân của bạn sẽ được tự động điền. Bạn chỉ cần kiểm tra lại và bổ sung các mục còn thiếu như email, số điện thoại.
- Tải ảnh chân dung: Tải lên file ảnh 4×6 nền trắng đã chuẩn bị trước. Hãy đảm bảo ảnh đúng tiêu chuẩn để không bị từ chối.
- Lựa chọn nơi nhận hộ chiếu: Bạn có thể chọn nhận trực tiếp tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh hoặc đăng ký nhận qua dịch vụ bưu chính công ích (EMS) tại nhà.
- Nộp lệ phí trực tuyến: Thanh toán lệ phí qua các cổng thanh toán được tích hợp sẵn.
- Theo dõi kết quả: Bạn sẽ nhận được thông báo về tình trạng xử lý hồ sơ qua email hoặc tin nhắn SMS.
Bước 3: Lệ phí và thời gian chờ đợi
- Lệ phí (tham khảo năm 2025, có thể thay đổi):
- Cấp mới: 200.000 VNĐ/cuốn.
- Cấp lại do hư hỏng, bị mất: 400.000 VNĐ/cuốn.
- Làm online thường sẽ được giảm lệ phí theo chính sách khuyến khích của nhà nước.
- Thời gian xử lý:
- Tối đa 08 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ đối với hồ sơ nộp tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh cấp tỉnh.
- Tối đa 05 ngày làm việc đối với các trường hợp cấp bách hoặc nộp hồ sơ tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh.
Những lỗi sai “kinh điển” khi làm hộ chiếu và cách khắc phục
Để quá trình làm hộ chiếu suôn sẻ, bạn cần biết trước những lỗi sai mà nhiều người hay mắc phải để phòng tránh.
- Ảnh chân dung không đạt chuẩn: Đây là lỗi phổ biến nhất.
- Lỗi: Ảnh cười, đeo kính có gọng quá dày, tóc che tai hoặc trán, nền không phải màu trắng, ảnh bị mờ, ảnh quá cũ.
- Khắc phục: Hãy đến tiệm ảnh chuyên nghiệp và nói rõ là “chụp ảnh làm hộ chiếu”. Họ sẽ biết chính xác các quy định. Đừng tự chụp bằng điện thoại nếu không chắc chắn.
- Khai sai thông tin trên tờ khai:
- Lỗi: Sai ngày tháng năm sinh, sai số CCCD, địa chỉ không khớp với CCCD.
- Khắc phục: Đối chiếu cẩn thận từng mục với CCCD của bạn. Khi làm online, hệ thống đã tự điền, bạn chỉ cần kiểm tra lại.
- Thiếu giấy tờ cần thiết:
- Lỗi: Quên mang CCCD gốc, quên hộ chiếu cũ (trường hợp cấp lại), thiếu giấy khai sinh cho trẻ em.
- Khắc phục: Lập một danh sách kiểm tra (checklist) các giấy tờ cần mang theo và tích vào đó trước khi đi.
- Chữ ký số hoặc xác thực khi làm online:
- Lỗi: Một số người gặp khó khăn khi dùng chữ ký số hoặc xác thực sinh trắc học qua điện thoại.
- Khắc phục: Đảm bảo ứng dụng VNeID của bạn đã được kích hoạt ở mức 2. Nếu không có chữ ký số công cộng, bạn vẫn có thể hoàn thành thủ tục và cơ quan chức năng sẽ đối chiếu dựa trên dữ liệu sinh trắc học.
Câu hỏi thường gặp (FAQs) về hộ chiếu phổ thông trong nước
Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến nhất mà chúng tôi nhận được về chủ đề hộ chiếu phổ thông trong nước là gì và các vấn đề liên quan.
1. Hộ chiếu phổ thông có thời hạn bao lâu?
Hộ chiếu phổ thông cấp cho người từ đủ 14 tuổi trở lên có thời hạn 10 năm. Đối với người chưa đủ 14 tuổi hoặc hộ chiếu cấp lại lần thứ hai do bị mất, thời hạn là 5 năm.
2. Làm hộ chiếu online có cần phải đến cơ quan công an không?
Trong hầu hết các trường hợp, nếu bạn sử dụng CCCD gắn chip và đã có thông tin sinh trắc học (ảnh, vân tay) trong cơ sở dữ liệu quốc gia, bạn sẽ không cần phải đến trực tiếp. Hộ chiếu sẽ được gửi về tận nhà qua bưu điện. Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt có thể được yêu cầu đến để đối chiếu.
3. Mất hộ chiếu phổ thông phải làm gì đầu tiên?
Nếu mất hộ chiếu ở trong nước, bạn cần trình báo ngay cho cơ quan quản lý xuất nhập cảnh gần nhất. Nếu mất ở nước ngoài, bạn phải đến ngay cơ quan đại diện Việt Nam ở nước sở tại (Đại sứ quán, Lãnh sự quán) để trình báo và được hỗ trợ, hướng dẫn làm thủ tục cấp lại hoặc giấy thông hành để về nước.
4. Trẻ em có bắt buộc phải làm hộ chiếu riêng không?
Có. Theo quy định mới, trẻ em ở mọi độ tuổi đều phải được cấp hộ chiếu riêng, không cấp chung vào hộ chiếu của cha mẹ như trước đây.
5. Có thể ủy quyền cho người khác đi làm hộ chiếu phổ thông được không?
Không thể. Việc Làm Hộ Chiếu đòi hỏi phải có thông tin sinh trắc học (ảnh, vân tay) của chính người đề nghị cấp, do đó bạn không thể ủy quyền cho người khác đi làm thay.
Hy vọng rằng, với những thông tin chi tiết và giải thích cặn kẽ trên, bạn đã có một cái nhìn toàn diện và rõ ràng để trả lời câu hỏi hộ chiếu phổ thông trong nước là gì. Việc nắm vững quy trình, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức mà còn mang lại sự tự tin khi thực hiện các thủ tục hành chính. Chúc bạn sớm có trên tay cuốn hộ chiếu của riêng mình và sẵn sàng cho những hành trình mới!
Để có thông tin chính xác và cập nhật nhất, bạn luôn có thể tham khảo tại các nguồn chính thức như Cổng Thông tin điện tử của Cục Quản lý Xuất nhập cảnh hoặc Cổng Dịch vụ công Quốc gia.